Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2013

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

ΠΩΣ ΓΡΑΦΩ ΜΙΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

1ο  ΣΤΑΔΙΟ
Διαβάζουμε προσεχτικά ολόκληρο το κείμενο και επισημαίνουμε το νοηματικό του κέντρο, το βασικό θέμα προβληματισμού του συγγραφέα. Αυτό μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε ως αρχή περίληψης. Συνήθως το νοηματικό κέντρο βρίσκεται στον τίτλο του κειμένου, στον πρόλογο του ή και στην αρχή του κυρίου μέρους. Αν όχι, τότε εξάγεται ως συμπέρασμα από όλο το κείμενο.

Π.χ                        ΟΙ ΝΕΟΙ ΕΛΠΙΔΑ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ
           Σήμα κινδύνου για το μέλλον της ανθρωπότητας εκπέμπουν οι επιστήμονές , που ασχολούνται με την ανθρώπινη συμπεριφορά, ατενίζοντας το με απαισιοδοξία , και αυτό γιατί , όπως υποστηρίζουν , το ανθρώπινο είδος έχει χαθεί σε κάποιο μονοπάτι της ιστορικής του εξέλιξης .Τα καταστροφικά πυρηνικά όπλα και η βαθμιαία αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος οδηγούν σταθερά την ανθρωπότητα στην αυτοκτονία και μόνο η εκπαίδευση των νέων πιστεύουν ότι μπορεί να σταθεί η σανίδα σωτηρίας για το ανθρώπινο γένος.
          Πράγματι, όπως είναι γνωστό , ο σύγχρονος άνθρωπος περιπλέχτηκε μέσα στο φαύλο κύκλο του τεχνολογικού του πολιτισμού, του δυτικού αυτού κυρίως επιτεύγματος , που κυβερνά τον κόσμο με στυγνή λογική και ψυχρό υπολογιστικό πνεύμα. Ετσι κάτω από τη διαχείρισή του καταστρέφονται δάση ,εξαφανίζονται είδη του ζωικού και φυτικού βασιλείου, εξαντλούνται αλόγιστα τα φυσικά αποθέματα της γης , ρυπαίνεται το έδαφος , το νερό και η ατμόσφαιρα , μολύνεται η φύση από τοξικά αέρια , χημικά και ραδιενεργά κατάλοιπα βιομηχανικά απόβλητα και καυσαέρια και τέλος διασπάται η ιστορική και πολιτιστική συνέχεια με την καταστροφή κάθε παραδοσιακού στοιχείου που ένωνε πριν τα άτομα της τώρα ερημωμένης υπαίθρου. Ακόμη αρκετοί επιστήμονες προειδοποιούν ότι πολλοί πολιτισμοί πρόκειται να εκλείψουν κάτω από την πίεση του προτύπου που προβάλλει ο σύγχρονος βιομηχανικός πολιτισμός . Ισως λοιπόν στο απώτερο μέλλον η ανθρωπότητα κινδυνεύσει από βιολογικό εκφυλισμό.
           Επιπρόσθετα όλα μέσα στο πλέγμα του σύγχρονου υπερκαταναλωτισμού λειτουργούν παράλογα και ανήθικα .Επομένως , ακόμα και το να γίνεται ένας νέος άνθρωπος σήμερα περιθωριακό άτομο , θεωρείται ως μια λογική συνέπεια του Παράλογου του σύγχρονου κόσμου. Τα νέα άτομα εξάλλου βλέπουν ότι η πολιτική και η οικονομική συμπεριφορά αυτών που διοικούν οδηγεί στη φθορά. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο κάποιος να διαφωτίσει και ξυπνήσει μέσα στα νέα αυτά άτομα τις αξίες του Ωραίου και του Καλού , αφού η εκπαίδευση της νεολαίας αποτελεί το μοναδικό σωτήριο δρόμο του ανθρώπινου είδους .Μια όμως ανθρωπιστική εκπαίδευση που θα βασίζεται στη στενή επαφή με τη ζωντανή φύση, στις ηθικές αξίες και τα ιδανικά και στην αίσθηση της αρμονίας και του  μέτρου.
           Δίκαια λοιπόν κάθε υπεύθυνο και προβληματισμένο άτομο επαφίεται κυρίως στη σημερινή νεολαία για την καλύτερη παγκόσμια ειρηνική πολιτιστική πορεία , αφού στο προσωπό της μόνο μπορεί να διακρίνει καθαρά τα σημάδια μιας αποστολής διάσωσης και εξυγίανσης της ανθρώπινης σκέψης και συμπεριφοράς  


βασικό θέμα προβληματισμού
οι νέοι με την κατάλληλη ανθρωπιστική εκπαίδευση αποτελούν την μοναδική ελπίδα σωτηρίας για τα προβλήματα που ταλανίζουν την ανθρωπότητα 


2ο ΣΤΑΔΙΟ
Στη συνέχεια  δουλεύω κατά παραγράφους κρατώντας σημειώσεις και δίνοντας από ένα πλαγιότιτλο
Επισημαίνουμε τα πιο σημαντικά σημεία(ιδέες , λέξεις –κλειδιά), διακρίνοντας τα από τα μη ουσιώδη . Συνήθως το θέμα – πλαγιότιτλος βρίσκεται στη θεματική περίοδο της παραγράφου.

ΟΙ ΝΕΟΙ ΕΛΠΙΔΑ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ
           Σήμα κινδύνου για το μέλλον της ανθρωπότητας εκπέμπουν οι επιστήμονές , που ασχολούνται με την ανθρώπινη συμπεριφορά, ατενιζοντάς το με απαισιοδοξία , και αυτό γιατί , όπως υποστηρίζουν , το ανθρώπινο είδος έχει χαθεί σε κάποιο μονοπάτι της ιστορικής του εξέλιξης .Τα καταστροφικά πυρηνικά όπλα και η βαθμιαία αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος οδηγούν σταθερά την ανθρωπότητα στην αυτοκτονία και μόνο η εκπαίδευση των νέων πιστεύουν ότι μπορεί να σταθεί η σανίδα σωτηρίας για το ανθρώπινο γένος.
          Πράγματι, όπως είναι γνωστό , ο σύγχρονος άνθρωπος περιπλέχτηκε μέσα στο φαύλο κύκλο του τεχνολογικού του πολιτισμού, του δυτικού αυτού κυρίως επιτεύγματος , που κυβερνά τον κόσμο με στυγνή λογική και ψυχρό υπολογιστικό πνεύμα. Ετσι κάτω από τη διαχείρισή του καταστρέφονται δάση ,εξαφανίζονται είδη του ζωικού και φυτικού βασιλείου, εξαντλούνται αλόγιστα τα φυσικά αποθέματα της γης , ρυπαίνεται το έδαφος , το νερό και η ατμόσφαιρα , μολύνεται η φύση από τοξικά αέρια , χημικά και ραδιενεργά κατάλοιπα βιομηχανικά απόβλητα και καυσαέρια και τέλος διασπάται η ιστορική και πολιτιστική συνέχεια με την καταστροφή κάθε παραδοσιακού στοιχείου που ένωνε πριν τα άτομα της τώρα ερημωμένης υπαίθρου. Ακόμη αρκετοί επιστήμονες προειδοποιούν ότι πολλοί πολιτισμοί πρόκειται να εκλείψουν κάτω από την πίεση του προτύπου που προβάλλει ο σύγχρονος βιομηχανικός πολιτισμός . Ισως λοιπόν στο απώτερο μέλλον η ανθρωπότητα κινδυνεύσει από βιολογικό εκφυλισμό.
           Επιπρόσθετα όλα μέσα στο πλέγμα του σύγχρονου υπερκαταναλωτισμού λειτουργούν παράλογα και ανήθικα .Επομένως , ακόμα και το να γίνεται ένας νέος άνθρωπος σήμερα περιθωριακό άτομο , θεωρείται ως μια λογική συνέπεια του Παράλογου του σύγχρονου κόσμου. Τα νέα άτομα εξάλλου βλέπουν ότι η πολιτική και η οικονομική συμπεριφορά αυτών που διοικούν οδηγεί στη φθορά. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο κάποιος να διαφωτίσει και ξυπνήσει μέσα στα νέα αυτά άτομα τις αξίες του Ωραίου και του Καλού , αφού η εκπαίδευση της νεολαίας αποτελεί το μοναδικό σωτήριο δρόμο του ανθρώπινου είδους .Μια όμως ανθρωπιστική εκπαίδευση που θα βασίζεται στη στενή επαφή με τη ζωντανή φύση, στις ηθικές αξίες και τα ιδανικά και στην αίσθηση της αρμονίας και του  μέτρου.
           Δίκαια λοιπόν κάθε υπεύθυνο και προβληματισμένο άτομο επαφίεται κυρίως στη σημερινή νεολαία για την καλύτερη παγκόσμια ειρηνική πολιτιστική πορεία , αφού στο προσωπό της μόνο μπορεί να διακρίνει καθαρά τα σημάδια μιας αποστολής διάσωσης και εξυγίανσης της ανθρώπινης σκέψης και συμπεριφοράς  

ΠΛΑΓΙΟΤΙΤΛΟΙ
1η§ Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι μόνη ελπίδα σωτηρίας για την ανθρωπότητα που οδηγείται στην καταστροφή είναι η εκπαίδευση των νέων
2η§ Η πρόοδος του τεχνολογικού πολιτισμού έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα
3η§ ο παραλογισμός και η ανηθικότητα καθιστούν επιτακτική ανάγκη την γαλούχηση των νέων με τις ανθρωπιστικές αξίες
4η§ Υπεύθυνη στάση απέναντι στο μέλλον είναι να στηρίξουμε τις ελπίδες μας σε μια νεολαία που θα διαπνέεται από ανθρωπιστικά ιδεώδη


3ο ΣΤΑΔΙΟ
Έπειτα , χρησιμοποιώντας τους  πλαγιότιτλους και τις πιο σημαντικές λεπτομέρειες κάθε παραγράφου, αποδίδουμε με δικές μας σύντομες φράσεις συνοπτικά την κάθε παράγραφο, χρησιμοποιώντας και διαρθρωτικές εκφράσεις . Η σύνθεση που προκύπτει από αυτήν την εργασία κατά παράγραφο αποτελεί το κείμενο της περίληψης.
Ακολουθώντας τις σημειώσεις που κρατήσαμε στα πλάγια του κειμένου δηλαδή
(βασική δομή ενοτήτων, επιμέρους σημαντικά σχόλια κάθε μιας ενότητας)
προσπαθούμε να τις συνθέσουμε σε γραπτό κείμενο, προσθέτοντας εισαγωγικές φράσεις και ρήματα σύνδεσης.

Εισαγωγικές φράσεις:
-Ο αρθρογράφος του κειμένου ασχολείται με…………
-Ο συγγραφέας του κειμένου πραγματεύεται το θέμα …………………..
 - Ο συγγραφέας στον πρόλογο…
- Το κείμενο αρχίζει με μια εισαγωγή…
- Το πρώτο (δεύτερο, τρίτο…) θέμα που αναπτύσσει αφορά /
διαπραγματεύεται…
- Το θέμα που αναπτύσσεται σε πρώτο επίπεδο…
Προσθετικές φράσεις
-Επίσης , αναφέρεται ………….
-Επιπλέον, τονίζει………….
-Στη συνέχεια παρουσιάζει και την άποψη ότι…
- Σε δεύτερο επίπεδο ο συγγραφέας κρίνει σκόπιμο να…
- Δεν παραλείπει, βέβαια, να τονίσει / να αναφέρει…
Επιλογικές φράσεις  
- Τέλος, ο συγγραφέας καταλήγει…
- Τοποθετείται τελικά / συμπερασματικά λέγοντας… και άλλες παρόμοιες.
Ρήματα σύνδεσης: - παρουσιάζει - διεισδύει
- αναφέρει - προσεγγίζει
- αναφέρεται - πλησιάζει το πρόβλημα
- κρίνει - συντάσσεται με την άποψη
- συγκρίνει - συμφωνεί με την άποψη
- διακρίνει - αντιτάσσεται με την άποψη
- επισημαίνει - διαφωνεί με την άποψη
- τονίζει - καταδικάζει την άποψη / θέση
- σημειώνει - είναι υπέρμαχος
- σχολιάζει - είναι αντίθετος
- αναπτύσσει
- πραγματεύεται
- αναλύει και άλλες παρόμοιες

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Θ.Π: Ο συγγραφέας στο κείμενο του παρουσιάζει τους νέους  ως μόνη ελπίδα σωτηρίας για την ανθρωπότητα .(βασικό θέμα προβληματισμού-). ΣΧΟΛΙΑ: Αρχικά επισημαίνει , στηριζόμενος και στις προειδοποιήσεις των επιστημόνων , ότι το ανθρώπινο γένος απειλείται με αφανισμό , τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη εκπαίδευσης των νέων ως μοναδική λύση(1ος πλαγιότιτλος ) Στη συνέχεια αναφέρει ότι ο τεχνικός πολιτισμός έχει  δημιουργήσει  τεράστια προβλήματα , όπως η αλλοίωση του περιβάλλοντος , ο κίνδυνος ενός πυρηνικού πολέμου , η πολιτιστική αλλοτρίωση, αλλά και σύμφωνα με τα πορίσματα  των επιστημόνων, η εξαφάνιση πολιτισμών(2ος πλαγιότιτλος).Επιπλέον η κυριαρχία του παραλογισμού και της ανηθικότητας καθιστούν επιτακτική ανάγκη την γαλούχηση των νέων με αξίες και ιδανικά του ανθρωπισμού(3ος πλαγιότιτλος).ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ:Τέλος προσδιορίζει ως υπεύθυνη στάση το να στηρίξουμε τις ελπίδες μας σε μια νεολαία που θα διαπνέεται από τα παραπάνω ιδανικά (4ος πλαγιότιτλος).

Λέξεις  114

 Τι πρέπει να προσέχουμε όταν γράφουμε την περίληψη;
Κατά τη συγγραφή μιας περίληψης πρέπει να προσέχουμε τα εξής στοιχεία:
1. Πρέπει να παρουσιάζουμε με πιστότητα τις ιδέες του κειμένου ώστε να αποδώσουμε το νόημα του.
2. Δεν πρέπει να προσθέτουμε προσωπικές απόψεις καθώς και οποιαδήποτε κριτική που είναι φυσικό να αλλοιώνει το αρχικό κείμενο.
3. Δεν σχολιάζουμε, απλά καταγράφουμε συνοπτικά τις ιδέες του κειμένου.
4. Αποφεύγουμε την υπερβολική γενίκευση, δίνοντας σε σωστή αναλογία τις γενικές θέσεις και τα παραδείγματα.
5. Δεν μεταφέρουμε – αντιγράφουμε μεγάλες φράσεις του κειμένου, αλλά αποδίδουμε με δικά μας λόγια το νόημα κρατώντας μόνο τις λέξεις – κλειδιά (με ιδιαίτερο
νοηματικό βάρος) του συγγραφέα τις οποίες βάζουμε σε εισαγωγικά.
6. Η περίληψη δεν πρέπει να είναι ένα μηχανιστικό κείμενο, αλλά να έχει ποιότητα ως προς το χρησιμοποιούμενο λεξιλόγιο, την επιλογή εκφράσεων και τη συνολική μορφή (συντακτικό – ορθογραφία – καλλιγραφία – στίξη) που παρουσιάζει.
7.Μπορούμε να κάνουμε αναφορά στο συγγραφέα, αν έχουμε σκοπό να επισημάνουμε το σκοπό, το θέμα που αναλύει. Π. χ. «Ο συγγραφέας στο άρθρο του αναλύει τις διαφορές διαφήμισης και προπαγάνδας».
8.Κατά κανόνα η περίληψη γράφεται σε τρίτο πρόσωπο (Ο συγγραφέας…
αναλύει…)
9. Χρησιμοποιούμε ενεργητική σύνταξη, όταν επιθυμούμε να προβάλουμε το υποκείμενο, το πρόσωπο που δρα, δηλαδή υποκείμενο είναι ο συγγραφέας. Βλέπε το προηγούμενο παράδειγμα..
 10.Χρησιμοποιούμε την παθητική σύνταξη, όταν προβάλλουμε το αποτέλεσμα της ενέργειας του υποκειμένου. Τότε υποκείμενα γίνονται οι έννοιες του κειμένου και παραλείπεται η αναφορά στο υποκείμενο, δηλαδή το συγγραφέα. Π.χ. «Στο άρθρο αυτό αναλύονται οι διαφορές προπαγάνδας και διαφήμισης». Αποκτά ποικιλία η πλοκή του λόγου: μεταβάλλεται σε υποκείμενο η έννοια που συνήθως παριστάνεται ως αντικείμενο, εφόσον αυτή κρίνεται το κύριο στοιχείο της πρότασης δεν ονομάζεται ρητά το υποκείμενο, όσες φορές κανείς δε θέλει ή δεν μπορεί να το ονομάσει, όπως συμβαίνει αυτό πολλές φορές με τα απρόσωπα ρήματα (Ιονίζει, αστράφτει…) που δηλώνουν απλώς το συμβάν χωρίς να το συσχετίζουν με το υποκείμενο.
11. Αποφεύγουμε  την υπερβολική αφαίρεση και γενίκευση, παραλείποντας ουσιώδη στοιχεία.
την περιφραστική έκφραση,τις εκφράσεις με καλολογική σημασία, π. χ. παρομοιώσεις, μεταφορές, κοσμητικά επίθετα κ. λ. π. εκφράσεις που συμπληρώνουν το κύριο νόημα για λόγους έμφασης κ. λ. π. όπως ρητορικές ερωτήσεις κ. α.
12.Ανασυντάσσω τη θεματική πρόταση μετασχηματίζοντας τη γραμματικοσυντακτική της δομή (π.χ. μετατρέπω τα ρήματα σε ουσιαστικά ή μετοχές, τα ουσιαστικά σε ρήματα – βαθμιαία ωρίμανση αντί ωρίμασε βαθμηδόν, κ.ο.κ.), και της προσθέτω τα επιπλέον σημαντικά στοιχεία που εντόπισα στην πρόταση κατακλείδα ή και στην υπόλοιπη παράγραφο. Μπορώ, αντί τη θεματική πρόταση, να χρησιμοποιήσω τον πλαγιότιτλο που έχω δώσει στην παράγραφο.
13.Αντικαθιστώ όπου είναι δυνατόν βασικές λέξεις του κειμένου με συνώνυμες.
14.Αντικαθιστώ όπου είναι δυνατόν δευτερεύουσες προτάσεις με μετοχές, π.χ. αναζητώντας αντί καθώς αναζητούμε.
15.Αντικαθιστώ όπου είναι δυνατόν τα υπώνυμα με υπερώνυμα, π.χ. Τέχνες αντί ζωγραφική, γλυπτική, θέατρο, μουσική και αρχιτεκτονική.
16.Αντικαθιστώ φράσεις με περιεκτικές λέξεις, π.χ. πρόσφατα αντί τις τελευταίες μέρες του περασμένου μήνα.
17Αφαιρώ ονοματικούς ή άλλους προσδιορισμούς.
18.Αντικαθιστώ όπου είναι δυνατόν μια σειρά ενεργειών από μία φράση που επιγράφει την όλη πράξη, π.χ. οι διαδηλωτές κατέστρεψαν ό,τι βρήκαν στο δρόμο τους στη θέση του οι διαδηλωτές έσπασαν βιτρίνες, έκαψαν αυτοκίνητα, γκρέμισαν πινακίδες και διέλυσαν ό,τι βρήκαν στο δρόμο τους.
19.Αντικαθιστώ μια περίοδο από μια λεκτική πράξη, π.χ. στη θέση του ο προϊστάμενος τόνισε ότι θα υπάρξουν συνέπειες γι’ αυτή τους την πράξη και προειδοποίησε ότι δε θα περάσει απαρατήρητη και ούτε θα μείνει ατιμώρητη μια τέτοια συμπεριφορά, γράφω απείλησε με τιμωρία.
20.Αποφεύγω τις επαναλήψεις του κειμένου.
21.Διατηρώ το νόημα των συνδετικών λέξεων, για να κρατήσω τη συνοχή και τη συνάφεια της σκέψης του συγγραφέα, και να αποδώσω σωστά τη συλλογιστική του πορεία.
22.Εάν υπάρχουν ερευνητικά στοιχεία, παρουσιάζω μόνο το πόρισμα, εάν κρίνω ότι αποτελεί βασική ιδέα του κειμένου.
23.Εάν ο συγγραφέας χρησιμοποιεί λόγια άλλων ως επίκληση στην αυθεντία και κρίνω ότι αυτά αποτελούν βασική ιδέα του κειμένου, γράφω με συντομία μόνο το νοηματικό περιεχόμενο αυτών των λόγων.
24.Μετατρέπω τα ερωτήματα σε πλάγιο λόγο, γράφοντας, ανάλογα με το είδος της περίληψης:
Π.χ Τίθεται το ερώτημα εάν… ή κρίσιμο είναι το ερώτημα κατά πόσο…
(εάν η περίληψή μου υποκαθιστά το αρχικό κείμενο)
Π.χ Ο συγγραφέας διερωτάται κατά πόσο… ή ο συγγραφέας θέτει το
ερώτημα… (εάν η περίληψή μου παρουσιάζει το αρχικό κείμενο).
25.Διατηρώ πιστά το νοηματικό περιεχόμενο του αρχικού κειμένου χωρίς να προσθέτω δικές μου απόψεις, επιχειρήματα, τεκμήρια, παραδείγματα.
26. Διατηρώ την οπτική γωνία του συγγραφέα και αποδίδω πιστά το ιδεολογικό περιεχόμενο του κειμένου χωρίς να το σχολιάζω, να το επιδοκιμάζω ή να το αποδοκιμάζω.
27. Υιοθετώ ύφος με καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα, τυπικό, όσο γίνεται πιο ουδέτερο και δεν προσπαθώ να εντυπωσιάσω με τη χρήση ηχηρών εκφράσεων.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.